شهر ایذه کجاست؟ از پیش شماره این شهر تا مناطق گردشگری و مشاهیر آن

مشخصات

کشور	ایران
استان	خوزستان
شهرستان	ایذه
بخش	مرکزی
جمعیت	۱۲۹۰۰۰۰ نفر
مساحت	۷۸۹'۳ کیلومتر مربع
زبان گفتار	زبان لری با گویش بختیاری
مذهب	شیعه
ارتفاع از سطح دریا	۸۶۰ متر
شرایط آب و هوا	سرد و مرطوب
پیش شماره تلفن	۰۶۱–۴۳۶
شناسه ملی خودرو	ایران۲۴ی  ایران۳۴ل
ره آورد	گلیم بافی، نمد مالی، گیوه دوزی، چوقابافی، شیرسنگی تراشی و…

ایذه با شهرستان‌ های باغ‌ملک ، مسجد سلیمان و اندیکا و با استان چهارمحال و بختیاری هم‌مرز است. شهرستان ایذه در جنوب غرب ایران است که پیشینه تاریخی آن بنا بر پژوهش‌های انجام شده. وجود آثار و سنگ نبشته‌های باستانی مربوط به دوران ایلامیان می‌باشد. نام قدیمی این شهر در زمان اتابکان لر مال امیر (مالِمیر) نیز نامیده می‌شد. ایذه همچنین پایتخت حکومت اتابکان لر بزرگ و الیمائی بوده‌است. ایذه به دلیل موقعیت خاص جغرافیای و استراتژیک ناحیه ای و آرایش منطقه ای، وجود کوه‌های مرتفع و دشت وسیع و چهار راه ایلیاتی کوچ رو گرمسیر ییلاق مورد توجه پادشاهان و بزرگان دوران گذشته نیز بوده‌است. حکومت‌های ایلخانی، اشکانیان، ایلامیان نو، الیمائی و هخامنشینان ایذه را منطقه ای برای سکونت فصلی یا دایم یا شکارگاه معتدله خود برگزیدند. یاشوسن به گفته بعضی مورخان همان محل قصر شوسن مذکور در تورات است که در ایذج بوده. لایارد، عالم انگلیسی مدتی از عمر خود را در ایذه گذرانید. ۱۴ مورد آثار باستانی مربوط به سلسله‌های ماقبل میلاد در آن وجود دارد از جمله ایلامی‌ها. از دیگر آثار معروف باستانی این شهرستان می‌توان اشکفت سلمان و کول فرح و خنگ اژدر یا روستای شمی و… نام برد لازم است ذکر شود که مجسمه ایاپیر از روستای شمی کشف شده‌است.
 

این شهرستان شامل بخش‌های زیر می‌باشد:

 

بخش ها:

مرکزی، سوسن
 

دهستان:

دهستان پیان، دهستان حومه شرقی، دهستان حومه غربی، دهستان سوسن شرقی، دهستان سوسن غربی، دهستان مرغا و دهستان هلایجان
 

روستاها:

سهاشگفتان، بنه تیمور، پامله، پیرانشاهی، تنگ‌ رشید، چلویر، چهارتنگ علیا، حوض‌ گل، خواجه‌ انور، درازدره، دره خل‌کمبو و ....
 

جای‌ های دیدنی شهرستان ایذه

 

 

تنگه قاسمی

حالا که تا این نقطه از نقشه ایران آمده‌اید حیف است به تنگه قاسمی ایذه سری نزنید. اینجا شاهد دره‌ای وهم‌آلود و زیبا خواهید بود که به‌ندرت نور خورشید را به دل خود راه می‌دهد. البته برای ورود به این تنگه خودتان به‌تنهایی اقدام نکنید و حتماً راهنمای کاربلد با خودتان ببرید که به دردسر نیفتید. راستی تنگه قاسمی را با نام خانوادگی ایذه، دهدز و شیوند هم می‌شناسند؛ پس اگر یکی از این نام‌ها را از کسی شنیدید، چندان تعجب نکنید.

دشت سوسن

وقتی صحبت از دشت می‌شود، ذهن ما سراغ جایی مثل بهشت را می‌گیرد. دشت سوسن ایذه، که کم از دشت‌های شمالی کشور ندارد، یکی از جاهای دیدنی ایذه و بسیار شبیه بهشت است. آب‌وهوای مطبوع و چشم‌اندازهای زیبای این دشت، به‌خصوص در ماه‌های بهمن تا اردیبهشت، با گل‌های شقایق و سوسن، لحظه‌های خوشی برای گردشگران می‌سازند. این دشت محیط خوبی برای برپاکردن کمپ‌های شبانه در حاشیه رود کارون است. کارون، که این دشت را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کرده است، علاوه بر منظره‌ای منحصر‌به‌فرد، محیطی مناسب برای قایق‌سواری هم محسوب می‌شود. چند اثر تاریخی هم، از جمله تپه‌های باستانی، پل و بردگوری‌ها (سنگ‌ مزارهایی به شکل شیرهای سنگی) در این ناحیه قرار دارند. همچنین این منطقه پر از آثار باقی‌مانده از کاروان‌سراهای قدیمی است که در مسیر اصفهان ساخته شده بودند. برای رسیدن به این دشت، پس از عبور از جاده خروجی ایذه (به سمت شمال) و گذشتن از دهستان پیان، به یک دوراهی می‌رسیم که سمت راستش به دشت سوسن می‌رود و سمت چپ به امامزاده سلطان ابراهیم ختم می‌شود.


 

آبشار توف اسپید

یکی دیگر از “جاهای دیدنی ایذه”، دو آبشار بزرگ است که به آبشارهای اول و دوم توف اسپید مشهور‌ند. این آبشارها در منطقه حفاظت‌شده شالو و منگشت قرار دارند و از ارتفاعات این منطقه سرچشمه می‌گیرند. آبشارهای تف اسپید یا توف سفید در میان صخره‌هایی عظیم، در ۳۴کیلومتری جنوب شرقی شهرستان ایذه قرار دارند و اقلیمی نیمه‌مرطوب و معتدل برای این منطقه رقم زده‌اند.


 

تالاب میانگران

اگر می‌خواهید به یکی دیگر از جاهای دیدنی ایذه به نام تالاب میانگران بروید دو مسیر جاده‌های ایذه پیون یا ایذه کول فرح، راه‌های دسترسی به این تالاب هستند. مساحت تالاب میانگران در فصل‌های مختلف سال بر اساس بارندگی تغییر می‌کند. این مکان در جنوب غربی کوهپایه رشته‌کوه زاگرس و در فاصله 1.5کیلومتری شهر ایذه قرار دارد. اگر از سمت اهواز و باغ‌ملک یا شهرکرد و اصفهان به طرف شهر ایذه بروید، با دشتی سرسبز و پر آب مواجه می‌شوید که تالاب میانگران در وسط آن قرار گرفته است. در کنار این تالاب، جاده ایذه ـ شهرکرد و تالاب فصلی بندون قرار دارد. هیچ رودخانه‌ای این تالاب را تغذیه نمی‌کند و منبع تغذیه آن باران، آب‌های ناشی از ذوب‌شدن برف‌های ارتفاعات منطقه و متأسفانه بخشی از فاضلاب‌های شهری و پساب‌های کشاورزی است. برداشت بی‌رویه از تالاب میانگران و بارندگی کم (به‌خاطر خشک‌سالی‌های اخیر)، تالاب را به سوی نابودی کشانده است. در سال ۱۳۷۶ با خشک‌شدن تالاب، مردم شهر ایذه با حمله میلیون‌ها قورباغه مواجه شدند. همچنین بعضی سودجویان این محوطه را به آتش کشیدند تا با تغییر کاربری زمین، آن را تصرف کرده و به کشت محصولات کشاورزی در این منطقه حاصل‌خیز بپردازند.


 

آبشار شیوند

آبشار شیوند در دامنه کوه منگشت و در جنوب شرقی ایذه قرار دارد و طبیعت پیرامون آن بسیار دیدنی است. آبشار پر آب شیوند در روستایی به همین نام قرار دارد. تالاب بندون، روستای کارتا، روستای نوترگی هم از دیگر جاذبه‌های طبیعی و جاهای دیدنی ایذه هستند.


 

جنگل ایذه

جنگل های ایذه پوشیده از درختان بلوط ایرانی است و متأسفانه همواره در خطر آتش‌سوزی بوده و هست، تا جایی که این ناحیه را رکورددار آتش‌سوزی در جنگل‌های بلوط دانسته‌اند. آتش‌سوزی بارها به پوشش زیست‌محیطی منطقه اشکفت سلمان ایذه، آسیب رسانده است.

اشکفت سلمان

در اشکفت سلمان چهار نقش برجسته وجود دارد که دو تا از آن‌ها داخل غار و دو تای دیگر خارج از غار قرار دارند. بزرگ‌ترین نوشته خط میخی از دوره «شاهک عیلامی» در این غار واقع شده که برای نخستین‌بار حضور مصور زن، در کنار مرد در آن ثبت شده است. این محل نیایشگاه تاریشا بوده که بزرگ‌ترین خط‌نوشته میخی عیلامی نو را در خود جای داده و در جنوب ایذه قرار گرفته است.


 

پل تاریخی شالو

پل شالو با قدمت چند هزارساله، از دیگر جاهای دیدنی ایذه است که در مسیر جاده تاریخی دزپارت بنا شده است. این پل با آبگیری سد کارون۳ زیر آب رفت و خاطرات بسیاری را با خود به زیر آب بُرد؛ از جمله خاطرات کوچ ایل بختیاری، که همه‌ساله برای عبور از کارون خروشان باید از این پل عبور می‌کردند.
 

افراد مشهور و مشاهیر شهرستان ایذه

 

سید علی صالحی

زاده ی ۱۳۳۴ در روستای مَرغاب از توابع ایذه در استان خوزستان شاعر و نویسندهٔ معاصر ایرانی است. وی پایه‌گذار جریان موج ناب و شعر گفتار در شعر معاصر ایران و یکی از دبیران اصلی کانون نویسندگان ایران بود. صالحی یکی از چهره‌های مطرح و شناخته شده در شعر معاصر فارسی است.
 

محمود شالوئی

(زاده ۱۳۴۵ در شهر ایذه - خوزستان)، دانش آموخته علوم حوزوی و دارای تحصیلات عالی دانشگاهی در رشته ادیان و عرفان تطبیقی است. شالویی از دوره نوجوانی به حوزه شعر و ادب فارسی ذوق وافر داشت و از همین روی اشعار بسیاری از مثنوی معنوی را به حافظه خویش سپرد و در این باره هم به بررسی و پژوهش پرداخت.